KADINLARDA KORUYUCU SAĞLIK
Salgın hastalık günlerinde, viral enfeksiyon ve aşılar dışındaki koruyucu sağlık uygulamaları, göz ardı edilmeye, güncel bir deyişle maskelenmeye başlamıştır. Hareket azlığı ve beslenme bozuklukları,kilo artışıve şeker hastalığıgibi sağlık sorunlarının artmasına neden olmuş,salgının yönetimi öncelik aldığından, kontroller aksamış, kadınlar, erken tanı ve tedavinin yararlarından faydalanamaz olmuştur.
Çocukluktan genç kızlığa, evlilikten anneliğe ve menopoza uzanan, tüm yaşamı kapsayan;normal cinsel gelişim, aşılar, bulaşıcı hastalıklar, fonksiyon bozuklukları, korunma yöntemleri, gebelik ve hastalıkların erken tanısında kullanılan testlerin bilinmesinde yarar vardır.
Smear, hpv, aşı, kanama, kilo fazlalığı, polikistik over, çikolata kisti (endometriozis), yumurtalık rezervi, amh, beta hcg, tümör belirteçleri, ağrılı adet kanaması, ağrılı cinsel ilşki, genetik tarama(ailede yumurtalık kanseri varlığı), kültür, pcr, kolposkopi, histeroskopi, laparoskopi, biyopsi, LEEP, konizasyon… tanısal testler için anahtar sözcüklerdir.
Kilo fazlalığının ve virüslerin neden olduğu kanserlerin büyük çoğunluğunu rahim içini döşeyen endometrium(rahim iç duvarı) ve rahim ağzı(serviks) kanseri oluşturur. Adet dönemi dışındaki her kanama ve özellikle cinsel ilişki sonrasındaki kanamalardikkate alınmalıdır. Kilo artışı olanlarda ultrasonla rahim iç duvar(endometrium) kalınlığı ölçülmelidir.Kilo fazlalığının neden olduğu kanserlerin %60’ ını rahim duvarı kanseri oluşturur. Rahim duvarından kaynaklanan miyomlar, sorun oluşturmadıkca, ameliyat gerektirmeyen sık karşılaşılan iyi huylu urlardır.
Smear ve hpv; rahim ağzı kanserinin tarama testleridir. 30 yaşına kadar smear, 30 yaşından sonra hpv testiyapılır. Bu testlerin sonucuna ve doktorunuzun önerilerine göre ileri değerlendirmeler gerekebilir.Bazı özel durumlarda, kolposkopi ve gerektiğinde biyopsi yapılmalıdır.
Kolposkopi; rahim ağzının özel bir aygıtla incelenmesi işlemidir ve eş zamanlı hedeflenen dokunun en uygun yerinden biyopsi yapma olanağı vermektedir.
Histeroskopi; rahim içini,laparoskopi; karın içi organlarınıincelememizi sağlar. Her iki yöntemle,erken tanı koymak veameliyatları organları koruyarak yapmak mümkündür. Erken tanı sayesinde, büyük ameliyatlar yerine, günübirlik yatışla, bu operasyonlar kolayca uygulanabilmektedir. Endoskopik ameliyatlar, klasik açık ameliyatların önüne geçebilmekte, hastaların yararı göz önüne alınarak, aynı anda kombine teknikler yapılabilmektedir. Açık ve endoskopik ameliyat yerine, daima vajinal yolla yapılan ameliyatlar tercih edilmelidir. Koruyucu yaklaşımlardaoperasyon teknikleri ayrı bir yazının konusudur.
Sağlık kontrollerinin ve tanısal testlerin, zamanında yapılması, koruyucu tıp uygulamalarının önemli bir kısmını oluşturur. Tüm yaşamınızın her dönemini planlayarak sağlık içinde geçirmeniz için, genel sağlık kontrollerinizi lütfen aksatmayınız.